İbraname

İbraname, sözlük anlamına göre kişiler arasında herhangi bir alacak ya da verecek kalmadığını gösteren belgedir. Bu kelime aynı zamanda maddi olarak aklanma, temize çıkma anlamlarına da gelebilir. Aklama belgesi adıyla da anılan ibranamelerin sigortacılıkta da çok önemli bir işlevi ve yeri vardır. Sigortalı kişiler ve sigorta şirketleri arasında imzalanan ibraname, bir sigortalının hak doğması durumunda sigorta şirketinden tüm haklarını aldığını ve başka alacağı kalmadığını onaylayan belgedir.

İbraname Nedir?

Sigorta kuruluşlarının her biri tarafından sigortalı kişilere imzalatılan ibraname, bir kaza ya da teminat kapsamındaki herhangi bir durumun gerçekleşmesi sonucu doğan hakların tamamının tahsil edildiğini ve başka bir alacak ya da verecek kalmadığını onaylayan belgedir. Sigorta şirketlerini ve sigortalıları olası evrak karışıklıklarından, kötü amaçlı kişilerden ve gerçekliği olmayan hak beyanlarından koruyan ibranameler, bu yönleriyle hayati önem taşıyan belgelerdir. Sigorta sözleşmesinde yer alan teminat maddelerinden herhangi birinin gerçekleşmesi sonucunda olay özelinde imzalanan ibranameler, mağdurların tazminat haklarının tamamını aldığını yazılı olarak beyan eder. İbranameler, bir zarar için tazminat alındıktan sonra, aynı zarardan ikinci kez tazminat alınmasının önüne geçer. Sigorta şirketi tarafından tazminat ödemesi verildikten sonra ibraname imzalandığında, sigortalı kişi sigorta şirketini ibra etmiş olur. İbraname imzalayan sigortalı kişi, başka bir hakkının kalmadığını beyan etmekle birlikte kabul ve taahhüt etmiş sayılır.

İbranamelerin Kapsamları Nelerdir?

İbranamelerin geniş kapsamlı olarak tanımlanan ve çok sayıda madde içeren versiyonları bulunabilir. Bu maddelerin çeşitliliği, sigorta şirketlerinin özel politika ve yaptırımlarına göre değişiklik gösterebilir. Esasında sigortanın güvencesi ile sınırlı olan ibranamelerin, mağdur kişilerin kalan haklarını isteme yetkilerini ortadan kaldırmadığı da bilinir. İbranamelerin Türkiye Sigortalar Birliği’nin de uyarıları dikkate alındığında alacak tahsili yapılmadan imzalanması doğru değildir. Zarar sahibi mağdurlar, öncelikle tazminat haklarını aldıktan sonra ibraname imzalamalıdır. İbranamelerin önceden imzalanması ile mağdurların alacaklarını isteme hakları ortadan kalkabilir.

Yargıtay açıklamalarına göre ise sigorta kuruluşundan tazminat alan bir mağdur, ibraname imzalamış olsa dahi zararın kalan kısmını sigorta kuruluşundan ve sürücüden isteme hakkına sahiptir. İbranamelerin hukuksal nitelikleri incelendiğinde, sigorta şirketi tarafından ödenen tutarı temsil eden bir ‘’makbuz’’ görevi üstlendikleri söylenebilir. Mağdur kişiler, haklarının yeterince karşılanmadığını düşünerek hukuksal yollara başvurduklarında, mahkeme kararıyla ibranamelerin iptal edilmesini sağlayabilir. İbranamelerin iptal edilmesi için ayrıca dava açılması gerekmez. Ödeneklerin yeterli olup olmadığı ise yine hukuk yoluyla belirlenir ve varsa kalan hakların tahsil edilmesi sağlanabilir.