Rayiç

Sigorta sektöründe sigorta yaptırılan mallarla alakalı en önemli hususlardan birisi, o malın değeridir. Sigorta sözleşmesinin temellerinden bir tanesi olan mal değeri, sigorta ettiren tarafından ödenen primlerin yanı sıra hasar durumunda sigorta şirketinin ödeyeceği miktarın belirlenmesine kadar etki alanına sahiptir. Sigorta sektöründe bir malın kendi piyasasındaki değerine ise rayiç denir. İşte, rayiç ile alakalı detaylar...

Rayiç Nedir?

Rayiç, sigortası yaptırılan malın piyasa değerine denir. Rayiç değeri, genellikle arsa ve konut sigortalarında öne çıkar. Araç piyasasında da kullanılan rayiç bedeli, bir malın değerinin belirlenerek bu değere bağlı işlemlerin yapılabilmesini sağlar. Rayiç bedeli her sene değişiklik gösterebilir. Bu değişiklik genellikle arz-talep dengesine göre gerçekleşir. Rayiç bedeli alım-satım yaparken fazlasıyla önem taşır.

Rayiç Bedeli Neye Göre Hesaplanır?

Rayiç bedeli hesaplanırken taşınmaz malın her özelliği göz önüne alınır. Bunların başında konutun yer aldığı il, ilçe, mahalle ve bunun gibi lokasyon bilgileri gelir. Malın değerini etkileyen bir başka değişken ise metrekaredir. Son olarak da piyasadaki arz-talep dengesi, rayiç bedelini oluşturan faktörler arasında yer alır. Rayiç bedeli, çoğu zaman piyasada oluşan değer ve emlak vergisine göre değer olarak iki alanda ele alınır. Piyasada oluşan değer, malın piyasa değerini gösterirken emlak vergisine göre değer, mülkün minimum değerini ortaya çıkarır. Gayrimenkul hesaplamalarında aynı lokasyonda bulunan 3 ev baz alınır. Bu evlerin fiyatlarının toplamı, metrekarelerinin toplamına bölünerek bir metrekarenin ortalama fiyatını bulunur. Ardından rayiç bedeli, hesaplanmak istenen evin metrekaresi ile çarpılır.Eve ait ekstra özellikler varsa buna da bağlı olarak fiyatta artış yapılabilir. Bulunan değer, malın en yakın değeridir.

Araçlarda rayiç bedeli hesaplanırken önceden Türkiye Sigorta Birliği tarafından hazırlanan değer listesine bakılırdı. Artık bu listeyle beraber farklı yöntemler de ortaya çıktı. İkinci el alım-satım yapılan siteler, araç rayiç bedeli belirlenirken en sık kullanılan platformlar arasında gösterilebilir. Bir aracın rayiç bedeli ise aracın yaşı, üretim yılı ve modeli başta olmak üzere diğer özelliklerine bağlı olarak da değişir. Özellikle aracın hasar kaydının olması ya da halihazırda bir hasarının olması değeri etkileyen önemli bir faktördür. Bunun yanında kimi zaman sahipleri, araçlarına farklı modifiye uygulamaları yapar. Bu uygulamalar da aracın orijinalliğini bozduğu için rayiç değerini olumsuz etkileyebileceği gibi, orijinal bir görünüm sevenler açısından olumlu da karşılanabilir. Son olarak, rayiç bedeli sorgulamak için, E-devlet sitesinden belediye hizmetleri sekmesine gelerek rayiç bedelini sorgulamak istediğiniz bölgenin belediyesinden bu hizmeti alabilirsiniz.