Rezerv zabtı

Rezerv zaptı, nakliye işlemlerinde düzenlenen bir evraktır. Nakliye edilen malların zarar ve hasar görmesi durumunda zararın sigorta tarafından karşılanabilmesini sağlayan rezerv zaptı; nakliyat hacminin, içeriğinin ve nakil esnasında zarar gören malların tutanağından oluşur. Nakliyat sigortaları kapsamında tazminat alabilmek için sigorta şirketine mutlaka sunulması gereken evraklar arasında yer alan rezerv zaptı, her türlü taşıma yönteminde oluşturulabilir.

Rezerv Zaptı Nedir?

Deniz, hava ve kara taşımacılık sistemleri, geniş hacimli nakliye işlemlerinin gerçekleştirildiği son derece gelişmiş uygulamalardır. Yüksek hacimli nakliye işlemleri esnasında oluşan aksilik ve kaza durumlarında ise taşınan malların önemli bir bölümü zarar görebilir. Rezerv zaptı, hasar gören malların tutanağının tutulması ve taşınan ürünlerin sahibine bildirilmesiyle gerçekleştirilen bir işlemdir. Nakliye işlemleri esnasında tutulan rezerv zaptı, sigortalı tarafından sigorta şirketine iletilir ve yasal işlem başlatılır. Yapılan araştırma ve inceleme sonucunda rezerv zaptında hasar gördüğü belirtilen malların sigorta kapsamında değerlendirilmesine karar verilirse, tazminat ödemesi gerçekleştirilir. Rezerv zaptını değerlendirecek olan sigortalı, nakliye eden ya da ettiren olabilir. Nakliye edenin rezerv zaptından yararlanması için sorumluluk sigortası poliçesi bulunması gerekir. Nakliye ettirenin rezerv zaptı aracılığıyla tazminat kazanması için ise geçerli bir nakliye ya da iş sigortası poliçesi sahibi olması beklenir.

Rezerv Zaptı Hangi Durumlarda Tutulur?

Taşınan mallar, nakliyat sürecinin herhangi bir noktasında zarar görebilir. Bu nedenle rezerv zaptının ne zaman tutulacağı da büyük önem taşır. Rezerv zaptının tutulması gereken durumlar ve noktalar şu şekilde ifade edilir.

• Mallar, hasarsız şekilde yüklendikleri araçtan hasarlı bir biçimde inerse zararın araç içinde oluştuğu belirlenir ve bu durumda mallar taşıttan iner inmez zabıt tutulur. Araçta oluşan hasarların zaptında aracı kullanan yetkilinin de imzasının bulunması gerekir. Kara taşıtlarında kamyon şoförü, tren taşımacılığında demir yolu idaresi, deniz taşımacılığında kaptan ve hava taşımacılığında pilot ya da kabin amiri, rezerv zaptına imza atmak zorundadır.
• Taşınan ürünler, kimi durumlarda gümrükte de zarar görebilir. Bu durumun tespit edilmesi durumunda sorumlu, gümrük yetkilileridir ve rezerv zaptının araçlar gümrükten ayrılmadan tutulması gerekir. Gümrükte oluşacak hasarlarda gümrük sorumlularının da rezerv zaptını imzalaması zorunludur.
• Malların hangi noktada zarar gördüğü tespit edilememişse, rezerv zaptı hasarın fark edildiği anda tutulur ve hasarın nerede oluştuğunun bilinmediği bilgisi de zapta eklenir. Bu noktada oluşturulan rezerv zaptında, malların başında bulunan tüm sorumlu ve yetkili kişilerin ve malların taşındığı aracı kullanan kişilerin ıslak imzasının bulunması gerekir.