Yaklaşık 150 adet terimden oluşan sigorta sözlüğünü kullanarak merak ettiğiniz tüm içerikler hakkında bilgi alabilirsiniz.
Sigorta ürünlerinde belirlenen teminatlar karşılığında sigorta ettirenler bir prim ödemesi yapar. Sigorta türlerine göre değişiklik göstermekle birlikte, çeşitli gerekçelerle mevcut prim bedeline ek olarak sigorta şirketlerince talep edilen ilave ödemelere sürprim adı verilir.
Sigorta şirketleri, sektördeki ortalamalara göre sigorta ürünleri tasarlama ve standart primler belirleme eğilimindedir. Ancak sigortalıya göre değişiklik gösterebilen faktörler devreye girdiğinde farklı prim bedelleri ortaya çıkabilir. Bazı durumlarda ise sigorta şirketleri, teminatlara dahil edilmeyen riskleri sürprim uygulamasıyla ek primler talep ederek teminat kapsamına ekleyebilir.
Sürprim, çeşitli sigorta türlerinde farklı gerekçelerle ve oranlarla uygulanabilir. Genellikle zorunlu sigorta ürünlerinde, mevcut sigorta poliçesinin zamanında yenilenmediği durumlarda sürprim söz konusu olabilir. Bir diğer uygulamada ise sigorta poliçelerinde kapsam dışı olan teminatlar karşılığında talep edilen bedeller, sürprim olarak karşınıza çıkabilir. Yani, standart poliçelerde sigorta edilemeyen teminatların sözleşmeye eklenmesi ile yeniden prim hesaplaması yapılır ve sürprim bedelleri belirlenir. Birçok farklı sigorta ürününde kullanılmasına karşın zorunlu trafik sigortaları, DASK, KASKO, konut, sağlık ve hayat sigortalarında yaygın olarak kullanılan bir uygulamadır.
Türkiye'de yürürlükteki sigortacılık mevzuatlarına göre, araç sahipleri için trafik sigortaları, konut sahipleri için de DASK zorunlu sigorta ürünleridir. Yıllık olarak düzenlenen bu tür sigorta poliçelerinde, süre aşımlarında gecikme yaşanan her ay için yeniden prim hesaplaması yapılır. Sürprim uygulamasının söz konusu olduğu bu durumlarda yansıtılacak olan prim artışları kanunlarca belirlenmiştir. Örneğin, trafik sigortalarında sürenin dolmasının ardından poliçenin yenilenmediği her ay için yüzde 5, toplamda ise bir önceki yıla ait prim tutarının yüzde 50'sini geçmeyecek şekilde sürprim bedeli hesaplanabilir. Süresi dolan bir trafik sigortasında, yaşanan gecikmeler dikkate alınarak sürprim hesaplamasına gidilir. Hasarsızlık gibi çeşitli indirimler varsa belirlenecek sürprim bedeli üzerinden uygulanır.
Sürprim kavramı, her sigorta poliçesi için farklı sebeplerle karşınıza çıkabilir. Sağlık sigortaları ve hayat sigortaları sürprim uygulamasının en fazla yaşandığı poliçe türleri olarak sayılabilir. Standart bir sağlık sigortası prim bedeline ek olarak sigortalının hastalık geçmişi, genetik hastalık riskleri, geçmiş sağlık sigortalarında hangi teminatlardan ne sıklıkla yararlandığı sürprim oranının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. Sigorta şirketlerinin risk analiz sistemleri ve yöntemleri ile hesaplanan ilave primler sonrası teklifler sürprim oranıyla hazırlanır. Benzer uygulamalar hayat sigortaları için de geçerlidir. Sigortalının yaşı, hastalık geçmişi, geçirdiği ameliyatlar, genetik yatkınlıklar dikkate alınarak sürprim uygulaması yapılabilir.
Sigorta şirketlerinin sunduğu hizmet, karşılıklı risk transferini yasal hale getiren sigorta poliçelerinin düzenlenmesini kapsar. Sigorta şirketi ve sigorta yaptıran arasındaki ikili sözleşme belirli teminatları kapsar. Poliçelerin kapsayıcılığı, taşınan riskin bedelini ve risk altındaki kıymetin değerini korumayı amaçlar. Sigorta şirketleri, kestikleri her poliçe karşılığında sigorta primi olarak ifade ettikleri ücreti tespit eder. Sigorta primleri belirlenirken branşlara özgü faktörler öne çıkar. Herhangi bir sağlık sigortasının primi ile kasko sigortasının primi arasında farklar vardır.
Her poliçenin kendine özgü risk ve teminat yapısı sigorta priminin hesaplanmasını etkileyeceği gibi, sigorta ettirenin ya da sigorta edilenin taşıdığı özellikler de primlerin farklılaşmasına etki eder. Genel olarak bakıldığında sigorta primleri belirlenirken içeriğinde;
Her sigorta şirketinin farklı sigorta primlerine sahip olmasının altında yatan temel nedenler, sigorta poliçesinin kapsadığı riskler ve sigorta şirketinin maliyet+kar marjı oranları ile ilişkilendirilebilir.
Sigorta primleri branşlara göre farklılık gösterdiği gibi, taşıdığı risklere göre de değişebilir. Bir poliçenin prim değeri hesaplanırken değerini artıran veya azalmasına neden olan faktörler şunlardır:
Sigortacılığın temel yapı taşlarından biri olan sigorta primi, sektörün kendini yaşatabilmesi için gerekli olan mali kaynağı oluşturur. Zamanında, sistematik olarak ödenmeyen poliçe bedelleri ise sigortanızın geçerliliğini yitirmesine sebep olabilir. Poliçeniz düzenlenmiş olsa bile anlaştığınız koşullar çerçevesinde ödemelerinizi düzenli olarak yapmamanız, risk gerçekleştiğinde hasar tazminatı alamamanıza neden olabilir. Bu nedenle sigorta poliçenizi düzenli olarak ödemeyi ihmal etmemelisiniz.